Lokomotywa AGH

Parowóz Ty2-559, znany potocznie jako „Żyleta”, został zbudowany w 1943 roku przez firmę F. Schichau GmbH w Elblągu. Po wojnie przeszedł na własność Polskich Kolei Państwowych i przez dekady zmieniał miejsca stacjonowania, aż w grudniu 1966 roku trafił do Chojnic, gdzie jego eksploatacja zakończyła się w latach 70. Lokomotywa przez wiele lat rdzewiała, ale została uratowana przed zezłomowaniem dzięki inicjatywie studentów AGH w Krakowie. Pomysł sprowadzenia parowozu na teren Akademii Górniczo-Hutniczej zrodził się w roku akademickim 2007/08, a jego autorami byli Łukasz Wzorek i Maciej Król. Po zdobyciu akceptacji władz uczelni oraz współpracy z fundacją „Era Parowozów”, udało się wynegocjować warunki, na których PKP Cargo zgodziło się na przekazanie lokomotywy. W dniu 30 marca 2008 roku parowóz dotarł do Krakowa po dwudniowej podróży. Przez kolejny rok trwała renowacja lokomotywy w PTK ZNiUT w Dzierżnie, po której powróciła do Krakowa 21 maja 2009. Jej transport na plac przed pawilonem B-5 uczelni wymagał podniesienia tramwajowych przewodów, co demonstruje wyzwania związane z tego typu operacjami. Oficjalne przekazanie parowozu społeczności akademickiej miało miejsce 30 maja 2009, a ceremonia zbiegła się z obchodami 90-lecia AGH. Lokomotywa, ważąca 115 ton i mierząca 23 metry długości, stała się nie tylko pomnikiem techniki, ale także istotnym elementem kulturowym i historycznym związanym z przemysłem kolejowym w Polsce. Ciekawostką jest, że dzięki lukom prawnym związanym z wyceną zabytków, parowóz oraz tender zostały przekazane na rzecz AGH bezpłatnie. „Żyleta” jest nie tylko symbolem techniki, ale także angażuje społeczność akademicką w promocję dziedzictwa inżynieryjnego i kolejowego.