Soła

Soła, rzeka w południowej Polsce o długości 88,9 km, ma bogatą historię i znaczenie kulturowe. W przeszłości była wykorzystywana do spławu drewna, które transportowano tratwami do Oświęcimia i Krakowa. Spław drewna wzmiankowany jest już od drugiej połowy XV wieku, gdy Piotr Komorowski otrzymał od Kazimierza Jagiellończyka przywilej na wolny spław bez opłat. Początkowo spław kontrolowany był przez panujących, a z czasem prawo to rozszerzono na mieszkańców Żywca. Drewno spławiane Sołą głównie trafiało na rynek krakowski, gdzie zaspokajało potrzeby królewskiego dworu oraz pobliskich folwarków i żup solnych. Proces spławu był złożony i wymagał pracy wielu ludzi, a także zdolnych flisaków, którzy transportowali drewno zgodnie z warunkami hydrologicznymi. Ze względu na trudności związane z naturalnymi przeszkodami, spław stawał się coraz bardziej skomplikowany, a po wybudowaniu kolei w XIX wieku znacznie zmalał. W 1912 roku z wydarzeniami wielkiej powodzi zakończono spław drewna na Sole. Kolejnym istotnym aspektem są budowle i przedsięwzięcia związane z Kaskadą Soły, złożoną z trzech zbiorników wodnych, które mają na celu kontrolowanie powodzi, zapewnienie wody pitnej oraz produkcję energii. W skład Kaskady Soły wchodzą Jezioro Żywieckie, Jezioro Międzybrodzkie oraz Jezioro Czanieckie, a także nowoczesna elektrownia szczytowo-pompowa Porąbka-Żar. Zbiorniki te sprzyjają turystyce oraz rekreacji, tworząc malownicze tereny do wypoczynku. Charakterystyka rzeki, w tym jej górski bieg o spadku dochodzącym do 15% oraz bogate dorzecze z prawobrzeżnymi potokami, podkreślają jej walory naturalne. Soła, uchodząc do Wisły w okolicach Oświęcimia, jest jednym z ważniejszych dopływów, a jej potencjał powodziowy stawia ją w czołówce karpackich rzek. W przeszłości, Soła była źródłem surowców i drogą transportową, dziś zaś łączy w sobie piękno przyrody z nowoczesnymi inwestycjami hydroenergetycznymi, stanowiąc ważny element zarówno kulturowy, jak i gospodarczy regionu.